Auteursrecht

Een van de fotorech­ten die de oorspron­ke­lijke fotograaf heeft op zijn of haar foto, is auteurs­recht. ‘Dit geldt trouwens ook voor teksten of afbeel­din­gen,’ duidt Harmen. ‘Met ‘auteurs­recht’ wordt bedoeld dat de maker bepaalt hoe, waar, wanneer en onder welke voorwaar­den een werk mag worden gebruikt, herge­bruikt of verkocht. Je mag dus niet zomaar elk plaatje van het inter­net trekken en gebrui­ken zonder toestem­ming van de auteur.’ Inbreuk van auteurs­recht wordt tegen­woor­dig sneller dan ooit opgespoord met behulp van algorit­mes. Gepakt worden betekent, naast dat je de foto moet verwij­de­ren, vaak ook een fikse boete van al snel honder­den euro’s per foto.

Portretrecht

Niet alleen de fotograaf heeft fotorech­ten. Gebruik je een afbeel­ding van iemand waarop deze persoon duide­lijk te herken­nen is, en heb je hiervoor geen toestem­ming? Dan geldt portret­recht en kan de gefoto­gra­feerde zich hierte­gen verzet­ten. Harmen tipt: ‘Ga je iemand fotogra­fe­ren en verspreid je deze foto’s, laat dan altijd een vrijwa­rings­ver­kla­ring tekenen. Gebruik je ander­mans foto, lees dan altijd de kleine letter­tjes uitge­breid door om te kijken of de foto voor commer­ci­ële doelein­den mag worden gebruikt.’

‘Rechtenvrij’ klopt niet

In het Neder­lands wordt ‘royalty free’ vertaald naar ‘rechten­vrij’, maar dat je geen royalty’s betaalt, betekent niet dat de maker geen fotorech­ten heeft met betrek­king tot de foto. Auteurs­recht en portret­recht gelden namelijk nog steeds. ‘Royalty free’ betekent dat je een foto vrij mag gebrui­ken na een eenma­lige aanschaf­prijs of gratis downloaden.

Licentie

‘Hoe kom ik dan aan foto’s?’ Dit doe je door middel van een licen­tie. Hiermee heb je toestem­ming om een foto te gebrui­ken, zonder dat je er per se eigen­dom van hebt. Een licen­tie is een formele overeen­komst waarin duide­lijk overeen­ge­ko­men is waarvoor de foto wel (en niet) gebruikt mag worden. Alles onder de Creative Commons-licen­tie is gratis te gebrui­ken, maar hoe deze afbeel­ding te gebrui­ken is, verschilt. Lees je hierom­trent dus goed in, om te voorko­men dat je binnen­kort een boze brief op je deurmat hebt liggen.

Fotorechten vermijden

Het gebrui­ken van ander­mans werk kan, maar het is belang­rijk om je goed in te lezen over welke rechten op een foto rusten. Harmen licht toe: ‘Je kunt dit omzei­len door eigen fotogra­fie te gebrui­ken, of door een bedrijfs­fo­to­graaf te laten langs­ko­men. Deze maakt profes­si­o­nele foto’s waarvoor jij de fotorech­ten krijgt om deze te gebrui­ken. Dit voelt vaak ook gelijk een stuk persoon­lij­ker en natuur­lij­ker aan, ook als je zelf minder graag op de foto staat.’ En maak je geen zorgen, breng je je website of social media bij ons onder, dan hebben wij alles rondom fotorech­ten voor je geregeld.